روستای هجیج کرمانشاه: مقصدی بینظیر برای کشف معماری پلکانی و طبیعت بکر زاگرس
اخرین بروزرسانی در دسامبر 10, 2025 توسط رویا زمانی
روستای هجیج کرمانشاه، نگین پنهان اورامانات، با معماری پلکانی خیرهکننده و طبیعت بکر خود، هر ساله میزبان هزاران گردشگر از سراسر ایران و جهان است. این روستا که به حق لقب “ماسوله سنگی غرب ایران” را یدک میکشد، تجربهای بیبدیل از همزیستی انسان با کوهستان را به نمایش میگذارد و با آبوهوای معتدل و فرهنگ غنی، مقصدی فراموشنشدنی برای علاقهمندان به طبیعتگردی و تاریخ است.
روستای هجیج کجاست؟ سفری به قلب اورامانات
روستای هجیج در فاصله حدود ۲۵ کیلومتری شمال غربی شهر پاوه و ۱۲۳ کیلومتری مرکز استان کرمانشاه، در دل درهای سرسبز و بر دامنههای کوه شاهو جای گرفته است. موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد این روستا در منطقه اورامانات، که از سمت شمال به نودشه و از جنوب به روستای تنگیسر محدود میشود، چشماندازهای بینظیری را خلق کرده است. دسترسی به روستای هجیج از طریق جاده آسفالته کرمانشاه به پاوه و سپس جاده پاوه به نودشه و هجیج به راحتی امکانپذیر است، هرچند مسیر کوهستانی از پاوه خود بخشی از زیبایی این سفر محسوب میشود. برای مسافران از تهران، سفر ابتدا به کرمانشاه (حدود ۷۰۰ کیلومتر) و سپس ادامه مسیر به سوی پاوه و هجیج است که مجموعاً تجربهای حدود ۸ ساعته خواهد بود. نزدیکترین فرودگاه و ایستگاه قطار به این روستای دیدنی، در شهر کرمانشاه قرار دارد.
جاذبههای بینظیر روستای هجیج: از شگفتیهای طبیعی تا میراث تاریخی
روستای هجیج فراتر از خانههای زیبای پلکانیاش، گنجینهای از جاذبههای طبیعی و تاریخی را در خود جای داده است که هر کدام داستانها و زیباییهای خاص خود را دارند:
مسجد جامع هجیج: این مسجد تاریخی، شاهدی بر قدمت و فرهنگ غنی روستاست. با معماری دوره صفویه، دیوارهای سنگی و خشتی و سقف چوبی شیروانیاش، در قلب روستا و کنار رودخانه سیروان، فضایی معنوی و آرامشبخش را به بازدیدکنندگان هدیه میدهد. این بنا در سال ۱۳۸۷ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کوسه هجیج (آرامگاه سید عبیدالله): این زیارتگاه مذهبی و محترم، آرامگاه سید عبیدالله، فرزند امام موسی کاظم (ع) است که طبق روایات تاریخی، برای تبلیغ اسلام به منطقه اورامانات سفر کرده بود. آرامگاه سنگی ایشان در مرکز روستا، نهتنها یک مکان مذهبی، بلکه نمادی از تاریخچه و اعتقادات مردم روستای هجیج به شمار میرود. مراسم «کوسه خوانی» که هرساله برگزار میشود، بیانگر احترام عمیق مردم به این شخصیت است.
کوه شاهو: این کوه عظیم، بخش مهمی از رشتهکوههای زاگرس و بلندترین قله آن “حویژ خانی” با ارتفاع ۳۳۹۰ متر است. شاهو با جنگلهای بلوط و زالزالک و چشمههای پرآب خود، مقصدی ایدهآل برای کوهنوردان و طبیعتگردان است و چشماندازی بینظیر به روستای هجیج میبخشد.
چشمه بل: یکی از پرآبترین چشمههای غرب ایران که در نزدیکی روستای هجیج قرار دارد. آب خروشان آن پس از سرازیر شدن از دل کوه، آبشار زیبایی را پدید آورده و به رودخانه سیروان میریزد. این چشمه نه تنها منبع حیات برای منطقه است، بلکه جاذبهای چشمنواز برای طبیعتدوستان محسوب میشود.
چلهخانه: این بنای تاریخی در زیرزمین مسجد جامع هجیج، فضایی کوچک و محصور بوده که در گذشته محل عبادت و ریاضت صوفیان به شمار میرفته است و اهمیت عرفانی روستا را نشان میدهد.
حوض پیر: حوضی قدیمی در مرکز روستای هجیج که قدمت آن به قرون متمادی میرسد و با دو جوی مجزا برای زنان و مردان، در گذشته برای وضو و مصارف روزانه کاربرد داشته و امروزه نیز بخشی از زندگی روزمره مردم است.
سد داریان و رودخانه سیروان: سد داریان با ایجاد دریاچهای زیبا، نه تنها نقش مهمی در تأمین آب و تولید برق دارد، بلکه منظرهای دلنشین به طبیعت اطراف بخشیده است. رودخانه خروشان سیروان نیز که از کوههای زاگرس سرچشمه میگیرد و از کنار روستای هجیج میگذرد، شریان حیاتی منطقه بوده و پتانسیلهای بینظیری برای طبیعتگردی و ورزشهای آبی فراهم میآورد.
معماری پلکانی روستای هجیج: خانههای سنگی بر دامنه کوه
ویژگی بارز و شاخص روستای هجیج، معماری پلکانی و خاص آن است که موجب شهرت این روستا به “ماسوله سنگی” شده است. خانهها به شکلی هنرمندانه و کارآمد بر روی دامنههای شیبدار کوه ساخته شدهاند، بهطوری که پشتبام هر خانه حیاط خانه بالایی است. این سبک معماری، حاصل نیاز و سازگاری با توپوگرافی کوهستانی منطقه و همچنین استفاده بهینه از فضای محدود است. خانههای روستای هجیج عمدتاً از سنگ و چوب ساخته شدهاند که مصالح بومی و مقاوم در برابر شرایط آبوهوایی هستند. سقفهای شیروانی چوبی برای مقابله با باران و برف فراوان منطقه طراحی شدهاند و پنجرههای کوچک مستطیلی نیز به حفظ دما در فصول مختلف کمک میکنند. این معماری نهتنها جلوهای بصری بیمانند ایجاد میکند، بلکه نمادی از هوش و توانمندی مردم این دیار در استفاده از منابع طبیعی و ایجاد یک زندگی پایدار در دل کوهستان است.
برنامهریزی سفر به روستای هجیج: بهترین زمان، اقامت و تجربیات گردشگری
برای تجربه سفری دلپذیر به روستای هجیج، برنامهریزی مناسب اهمیت دارد.
بهترین زمان سفر: فصل بهار و پاییز، با آبوهوایی معتدل و چشماندازهای سرسبز و رنگارنگ، ایدهآلترین زمان برای بازدید از روستای هجیج است. در بهار، شکوفههای درختان و طراوت طبیعت روحنواز است و در پاییز، هزار رنگ برگها زیبایی خیرهکنندهای میآفرینند. تابستانهای خنک نیز فرصتی برای لذت بردن از رودخانه سیروان و فرار از گرمای شهرهای بزرگ است، در حالی که زمستانها با برفپوشی کوهستان، مناظر خاص خود را دارد.
امکانات اقامتی در روستای هجیج:
اقامتگاههای بومگردی: تعداد زیادی اقامتگاه بومگردی در خانههای قدیمی و سنتی روستا بازسازی شدهاند که با امکاناتی نظیر اتاقهای مجهز، حمام و سرویس بهداشتی، و سرو غذاهای محلی، تجربهای متفاوت و اصیل را ارائه میدهند.
خانههای محلی: برخی خانوادهها خانههای خود را به مسافران اجاره میدهند که فرصتی عالی برای آشنایی عمیقتر با فرهنگ و زندگی مردم محلی است.
تجربیات گردشگری فراموشنشدنی:
عکاسی: از معماری پلکانی بینظیر، طبیعت بکر کوه شاهو و رودخانه سیروان، و چهرههای مهربان و لباسهای محلی مردم روستا عکسهای یادگاری ماندگار ثبت کنید.
گشتوگذار در طبیعت: پیادهروی در کوچههای سنگفرششده، گوش سپردن به صدای آبشارها و پرندگان، پیکنیک در دل طبیعت سرسبز اطراف و کوهنوردی در دامنههای شاهو، از جمله تفریحات آرامشبخش و هیجانانگیز روستای هجیج است.
رستورانگردی: رستورانهای محلی هجیج، با سرو غذاهای سنتی و لذیذ نظیر انواع کباب، خورشت و نانهای محلی، لذت سفر را تکمیل میکنند. رستورانهایی مانند هورامان و بل از جمله گزینههای محبوب هستند.
سوغات محلی روستای هجیج:
سوغاتیهای روستای هجیج بازتابدهنده طبیعت و فرهنگ مردم این دیار است و شامل محصولات خوراکی و صنایع دستی میشود:
محصولات خوراکی: گردو، انار، شیره انگور، و عسل کوهستان.
صنایع دستی: گیوه (نوعی کفش دستباف)، جاجیم، سفال و سایر دستبافتههای محلی.
توصیههای مهم برای سفر:
برای داشتن سفری ایمن و لذتبخش به روستای هجیج، حتماً لباس و کفش مناسب طبیعتگردی، کرم ضدآفتاب و لوازم شخصی ضروری را به همراه داشته باشید. با مردم مهماننواز روستا ارتباط برقرار کرده و از تجربیات آنها بهرهمند شوید. بهترین زمان بازدید از روستا در طول روز، صبح زود یا عصرهنگام است تا از خنکی هوا و کاهش ازدحام جمعیت لذت ببرید. برای ورود به روستای هجیج هیچ هزینه ورودی دریافت نمیشود و این روستا همیشه آماده پذیرایی از مسافران است.
مطالب مرتبط
