شیراز، نامی که با شعر، ادب و البته باغهای سرسبز و دلنشینش در هم آمیخته است. این شهر تاریخی در جنوب ایران، تنها میزبان آرامگاه شاعران نامی چون حافظ و سعدی نیست، بلکه مجموعهای بینظیر از باغ های شیراز را در خود جای داده که هر یک حکایتی از تاریخ، هنر و معماری اصیل ایرانی را بازگو میکنند. این باغهای دلفریب، با تلفیقی هنرمندانه از طبیعت زیبا و سازههای باشکوه، نه تنها از مهمترین جاهای دیدنی شیراز به شمار میآیند، بلکه نمونههایی درخشان از فرهنگ باغسازی ایرانی هستند که بسیاری از آنها در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیدهاند. بازدید از این میراثهای سبز، تجربهای فراموشنشدنی از آرامش و زیبایی را در فضا عطرآگین بهارنارنج برای هر گردشگری رقم میزند.

باغ های شیراز: میراثی از بهشت گمشده ایران
باغسازی در ایران، هنری کهن است که ریشههایی عمیق در فرهنگ و تمدن این سرزمین دارد. باغ های شیراز، نمادی از این هنر دیرینه، فضایی را خلق کردهاند که بازدیدکننده را به دورانهای گذشته میبرد. این باغها تنها مجموعهای از درختان و گلها نیستند، بلکه کانونهایی برای آرامش، تفکر و لذت بردن از زیباییهای آفرینشاند. از باغهای سلطنتی گرفته تا تفرجگاههای عمومی، هر یک از این باغهای تاریخی شیراز با ویژگیهای خاص خود، روایتی منحصر به فرد از سبک زندگی و ذوق هنری مردمان این دیار را ارائه میدهند.
جلوهای از شکوه تاریخ: معرفی برجستهترین باغ های شیراز
در میان انبوه جاذبههای شیراز، شماری از باغها به دلیل قدمت، معماری و زیبایی مثالزدنی خود، شهرت جهانی یافتهاند. از میان باغ های معروف شیراز میتوان به باغ ارم، باغ دلگشا، باغ جهاننما، باغ شاپوری و باغ ملی اشاره کرد که در ادامه به معرفی اجمالی آنها میپردازیم:
باغ ارم: شاهکار معماری ایرانی
باغ ارم شیراز، یکی از شناختهشدهترین و پربازدیدترین باغ های شیراز است که نامش در فهرست میراث جهانی یونسکو میدرخشد. این باغ تاریخی که ریشههایی عمیق در دوران قاجار دارد، با ترکیبی شگفتانگیز از درختان کهنسال، گلهای متنوع و آبشارهای کوچک، فضایی دلنشین برای آرامش فراهم میآورد. عمارت سهطبقه باشکوه آن، با نقاشیها و کاشیکاریهای خیرهکننده، نمونهای برجسته از هنر معماری قاجاری است. هوای مطبوع و دلپذیر باغ ارم، بهویژه در فصلهای بهار و تابستان، آن را به مقصدی ایدهآل برای گشتوگذار و عکاسی تبدیل کرده است.
باغ دلگشا: عطر نارنج در گذر سهدوره تاریخی
باغ دلگشای شیراز، با قدمتی که به دوران ساسانی، صفویه و قاجاریه بازمیگردد، یکی از کهنترین باغ های شیراز محسوب میشود. شهرت اصلی این باغ به دلیل درختان نارنج انبوه آن است که در اردیبهشتماه، عطر سرمستکنندهشان کل فضا را پر میکند و تجربهای جادویی برای بازدیدکنندگان به ارمغان میآورد. قدم زدن در میان این درختان کهنسال، شما را فارغ از هیاهوی زندگی روزمره، به دنیایی از آرامش و زیبایی میبرد.
باغ جهاننما: الهامبخش تیمور و نگین زندیه
باغ جهاننمای شیراز، با حدود 700 سال قدمت، یکی از قدیمیترین باغ های شیراز است که حتی تیمور گورکانی را نیز تحت تاثیر قرار داده و او را ترغیب به ساخت باغی مشابه در سمرقند کرده بود. این باغ زیبا که روزگاری با نام “زینبالدنیا” شهرت داشت، پس از آسیبهای دوران سقوط صفویه، توسط کریمخان زند مورد بازسازی قرار گرفت و عمارت هشتضلعی باشکوهی در قلب آن بنا شد که هنوز هم پابرجاست و جلوهگر شکوه معماری زندیه است.

باغ عفیفآباد: از تفرجگاه شاهان تا موزه عبرت
باغ عفیفآباد، یادگار دوران صفویه، از دیرباز تفرجگاه اصلی پادشاهان و حاکمان بوده است. این باغ در دوران قاجار توسط میرزا علیخان قوامالملک خریداری و بازسازی شد. امروزه، باغ عفیفآباد به موزهای نظامی تبدیل گشته و در آن مجموعهای ارزشمند از سلاحهای نظامی و اسناد تاریخی نگهداری میشود که بازدیدکنندگان را با ابعاد دیگری از تاریخ ایران آشنا میکند. معماری اصیل و فضای سرسبز این باغ، آن را به مکانی جذاب برای علاقهمندان به تاریخ و طبیعت تبدیل کرده است.
نارنجستان قوام: نگین دلانگیز قاجار
باغ نارنجستان قوام شیراز، با نامی که از خاندان قوام گرفته است، در دوران ناصرالدین شاه قاجار بنا شد. این باغ زیبا به دو بخش “بیرونی” (شامل موزه نارنجستان) و “اندرونی” (خانه زینتالملک) تقسیم میشود که هر دو به زیباییهای معماری و هنرهای قاجاری شهرت دارند. حیاط پر از درختان نارنج و بنای آینهکاری شده عمارت، فضایی رؤیایی و چشمنواز خلق کرده که هر بینندهای را محو تماشای خود میکند.

باغ ملی و باغ نظر: تلفیق هنر و آرامش
باغ ملی شیراز: این باغ که در قرن هشتم هجری ساخته شده، با چهار حوض در میدان مرکزی و ستونی مزین به اشعار حافظ و سعدی، فضایی شاعرانه و دلنشین دارد. عطر بهارنارنج در این باغ، بهویژه در فصل بهار، هوش از سر بازدیدکنندگان میرباید.
باغ نظر و موزه پارس: باغ نظر، که روزگاری محل پذیرایی از مهمانان رسمی کریمخان زند و برگزاری مراسم بوده است، امروزه میزبان موزه پارس، قدیمیترین موزه استان فارس، است. این موزه آثار هنری و تاریخی باارزشی را در خود جای داده و راهروهای سرسبز باغ، مکانی عالی برای قدم زدن و لذت بردن از طبیعت است.
باغ شاپوری: احیای زیباییهای دوران معاصر
باغ شاپوری، عمارتی باشکوه که در سال ۱۳۱۰ به دستور عبدالصاحب شاپوری، تاجر سرشناس، بنا شد، سالها محل اقامت این خاندان بود. پس از مدتی متروکه شدن، سازمان میراث فرهنگی این باغ را خریداری و بازسازی کرد و امروزه باغ شاپوری دوباره به یکی از بهترین باغ های شیراز و نمادی از معماری اوایل پهلوی تبدیل شده است. حوضهای بزرگ، گلکاریهای زیبا و معماری اروپایی-ایرانی آن، فضایی دلنشین برای بازدید خلق کرده است.

باغ هفتتنان: یادبود عارفان
باغ هفتتنان شیراز، که کریمخان زند آن را به یاد هفت عارف بزرگ ساخته و اجساد آنها را در آن دفن کرده است، مکانی آرام و معنوی در شمال آرامگاه حافظ است. تالار بزرگ عمارت مرکزی با دو ستون و طاقچههای نقاشیشده، جلوهای خاص به این باغ بخشیده است.
باغ جنت و باغ تخت: از گذشته تا امروز
باغ جنت شیراز: این باغ وسیع که در قرن ۱۳ هجری توسط حاج میرزا ابوالحسن مشیرالملک ساخته شد، هرچند بخشهای زیادی از شکوه گذشتهاش را از دست داده، اما همچنان با فضای باز و دلنشینش، مکانی مناسب برای پیکنیک، دوچرخهسواری و تفریحات خانوادگی است.
باغ تخت شیراز: یکی از قدیمیترین باغ های شیراز که در قرن پنجم توسط اتابک قراچه بنا شده و به همین دلیل به باغ قراچه نیز شهرت دارد. این باغ با سبک متفاوت باغآرایی خود، یادگاری از دوران کهن است. امروزه این مکان به دلیل کاربری نظامی، امکان بازدید عمومی ندارد.
بهترین زمان برای بازدید از باغ های شیراز و توصیههای سفر
انتخاب بهترین زمان برای بازدید از شیراز به عوامل مختلفی بستگی دارد، اما به طور کلی فصول بهار و پاییز، بهترین فرصت برای لذت بردن از باغ های شیراز هستند. در بهار (بهویژه اردیبهشتماه) هوا معتدل و دلپذیر است و باغها با شکوفههای رنگارنگ و عطر بهارنارنج، در اوج زیبایی خود قرار دارند. پاییز نیز با رنگهای گرم برگ درختان و هوای خنک، جلوهای بینظیر به باغها میبخشد. تابستانها ممکن است هوا گرم باشد و زمستانها نیز هوا کمی سرد و بارانی میشود، اگرچه هر فصلی زیبایی خاص خود را دارد.
برای تجربه بهتر از گشتوگذار در این باغهای تاریخی، رعایت چند نکته میتواند مفید باشد:
همراه داشتن وسایل و تجهیزات مناسب مانند دوربین عکاسی (برای ثبت مناظر چشمنواز)، بطری آب و خوراکیهای سبک برای تامین انرژی، و کفش راحت برای پیادهروی طولانی، تجربه شما را لذتبخشتر خواهد کرد.
توصیه میشود بازدید خود را به ساعات اولیه صبح یا اواخر بعدازظهر موکول کنید. در این زمانها نور خورشید ملایمتر است، هوا خنکتر است و جمعیت کمتری در باغها حضور دارند که فرصت آرامش و عکاسی بهتری را فراهم میکند. از گشتوگذار در ساعات گرم ظهر که تابش آفتاب شدید است، خودداری کنید تا از گرمازدگی و خستگی در امان بمانید.
نکات کلیدی درباره بازدید از باغ های شیراز
برای برنامهریزی بهتر سفر خود به شیراز و بازدید از باغهای دلانگیز آن، نکات زیر را در نظر داشته باشید: باغهای ارم، دلگشا، جهاننما، شاپوری و ملی از جمله معروفترین باغ های شیراز هستند که به دلیل طبیعت زیبا، گلها و درختان متنوع، مقصادی عالی برای عکاسی محسوب میشوند. بهترین زمان برای بازدید از این مجموعههای تاریخی و طبیعی، فصول بهار و پاییز، بهویژه ساعات بعدازظهر است که هوا مطبوعتر و نور ملایمتر است. همچنین، بیشتر این باغها دارای امکانات رفاهی نظیر کافیشاپ، سوپرمارکت، سرویس بهداشتی و گاهی اوقات تورهای گردشگری محلی هستند که تجربه بازدید شما را تکمیل میکنند.
مطالب مرتبط
- درخواست ویزای فرانسه: نکات کلیدی برای جلوگیری از ریجکتی ویزای شینگن
- رمزگشایی از هزارتوی طبیعی غار گل زرد مازندران: ماجراجویی در دل زمین و کشف شگفتیهای پنهان
- روستای فشکور مازندران، بهشت پنهان در مه: آلپ ایران را کشف کنید
- رمزگشایی از هزارتوی طبیعی غار گل زرد مازندران: ماجراجویی در دل زمین و کشف شگفتیهای پنهان



















