در دل جنوب اروپا و شهر تاریخی لیسبون پرتغال، برج بلم به عنوان یکی از نمادهای معماری و تاریخی این کشور قرار دارد. این اثر تاریخی که هم به عنوان دروازهای به شهر لیسبون و هم به عنوان سیستم دفاعی در برابر حملات و تهاجمهای احتمالی از رود تاژ ساخته شده، نقش استراتژیکی در حفاظت از صومعه جرونیموس داشته است.
پادشاه جوان دوم پرتغال (۱۴۵۵-۱۴۹۵)، علاوه بر برج بلم، دژهای کاسکایس و سائو سباستیائو دا کاپاریکا را نیز بنا نهاد. سواحل بلم زمانی توسط کشتی بزرگ نائو محافظت میشد که چند سال بعد در آخرین پنج سال سلطنت پادشاه مانوئل اول پرتغال توسط برج بلم جایگزین شد. در این مقاله در مجله گردشگری نیکی گشت به بررسی برج بلم در لیسبون می پردازیم. با ما همراه باشید.
تاریخچه برج بلم
برج بین سالهای ۱۵۱۵ و ۱۵۲۱ توسط معمار نظامی فرانسیسکو دی آروودا، که پیشتر طراحی چندین دژ در مراکش را بر عهده داشت، ساخته شد. تأثیر هنر موری در تزئینات ظریف پنجرههای خمیده و بالکنها و همچنین گنبدهای شیاردار برجهای نگهبانی قابل مشاهده است. احتمال داده میشود که دیوگو دی بویتاکا، نخستین معمار صومعه جرونیموس، نیز در تزئین بنا مشارکت داشته باشد. برجها و دیوارهها با تزئینات مجسمهسازی غنی، مخصوص سبک مانوئلین تزئین شدهاند.
در سال ۱۵۸۰، زمانی که لیسبون توسط نیروهای اسپانیایی برای کشمکش برای تاج و تخت پرتغال مورد حمله قرار گرفت، برج به دوک آلبا، فردیناند آلوارو د تولدو واگذار شد. در طول قرون بعدی، برج عمدتاً به عنوان زندانی استفاده شد که سلولهای زیرزمینی آن به طور منظم دچار سیلاب میشد. به دلیل ارتفاع و عدم پنهانکاری در منظره، برخی از مورخان بر این باورند که برج عمدتاً به عنوان یک پست نظارتی استفاده شده است.
برج، که بر روی یک جزیره کوچک نزدیک به کنارههای رود تاژ ساخته شده بود، شاهد نزدیک شدن تدریجی ساحل شمالی به مرور زمان بوده است. برخی از راهنماها ادعا میکنند که برج در مرکز رود تاژ قرار داشته و زلزله ۱۷۵۵ مسیر آن را تغییر داده، برج را به ساحل نزدیکتر کرده است – اگرچه این نسخه هرگز تأیید نشده است.
در دهه ۱۸۴۰، تحت تأثیر نویسنده آلمیدا گرت، برج بلم توسط پادشاه فردیناند دوم پرتغال مرمت شد. در همان زمان، عناصر تزئینی نئو-مانوئلین به بنا افزوده شدند. بنا در سال ۱۹۱۰ به عنوان یک اثر ملی اعلام شد. این بنا به مهمترین جاذبه گردشگری لیسبون تبدیل شده است.
طراحی و معماری برج بلم
برج بلم به عنوان یکی از شاهکارهای سبک مانوئلین شناخته میشود، به ویژه به دلیل وجود نقوش مختلف معمولی مانند کره زمینی (نماد مانوئل اول)، صلیب فرماندهی کریست (که مانوئل اول به آن تعلق داشت) یا گنبدهای ضلعی پیچیده. با این حال، برخی از زینتهای برج از دوره مرمت آن، در اواسط قرن نوزدهم، مانند سپرهایی که صلیب نظامی کریست را نشان میدهند و برجها و حیاط کوچک را تزئین میکنند، میباشند. زیباترین تزئینات رو به رود تاژ قرار دارند.
بستیون دارای یک اتاق گنبدی، کازمات، با دریچههایی در دیوارهای به ضخامت ۳.۵ متر برای توپهای بزرگ کالیبر است. سقف باز در مرکز کازمات، پراکندگی دود حاصل از استفاده از این توپها را تسهیل میکند. سکوی بستیون همچنین میتواند به عنوان موقعیتی برای سلاحهای کوچکتر کالیبر استفاده شود.
برج بلم اولین سازه دفاعی پرتغالی بود که دارای دو طبقه موقعیتهای شلیک بود، نشاندهنده یک تکامل جدید در معماری نظامی. گوشههای این سکو، به علاوه بالای برج، به برجهای نگهبانی مجهز هستند که با گنبدهایی که یادآور هنر موری هستند، تکمیل شدهاند. پایه برجهای نگهبانی تصاویر حیوانات وحشی، از جمله یک کرگدن که اولین مجسمه این حیوان در هنر غرب اروپا به شمار میرود، را نشان میدهد. این کرگدن احتمالاً یکی از آن دسته از حیواناتی بود که مانوئل اول در سال ۱۵۱۵ به پاپ فرستاد. سکو همچنین دارای مجسمه مادونا و کودک بلم رو به برج است.
پیشنهاد میکنیم مقاله های معرفی کاخ سلطنتی مادرید ، معرفی قلعه هت اشتن ، برج الیزابت و بیگ بن لندن را نیز در مجله نیکی گشت مطالعه نمایید.
بازدید از برج بلم
ورودی برج از طریق یک پرچین تزئین شده با چندین نقش مانوئلین، از جمله کره زمینی، است. کل برج با طنابهای پیچیده حک شده در سنگ تزئین شده که حتی یک گره را در نمای شمالی ساختمان تشکیل میدهند. برج با مجسمههای سنت وینسنت و سنت مایکل فرشته بزرگ، مزین شده و دارای چندین پنجره خمیده است. لوژیای پوشیده به سبک رنسانس، کل طول وجه جنوبی طبقه اول برج را در بر گرفته و لمسی ونیزی به معماری ساختمان بخشیده است. سپرهای بسیاری که مرلونها را تزئین میکنند، در سبک نئو-مانوئلین هستند.
برج، با ارتفاع ۳۵ متر، دارای سه طبقه و یک تراس است که چشماندازی از منظره اطراف ارائه میدهد. باروت در سطح دریا نگهداری میشد. دسترسی به طبقات بالاتر از طریق یک پله مارپیچ است. آپارتمانهای فرمانده در طبقه اول و یک کلیسا، که تزئینات آن شامل صلیب فرماندهی کریست و کره زمینی بود، در طبقه چهارم قرار داشت.
برج بلم یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری در پرتغال است و سالانه گردشگران زیادی را به خود جذب می کند.
